نمای شیشه ای ضد زلزله
نمای شیشه ای و بحران زلزله
کشور ایران در کنار داشتن تمام نعمات خدادادی و مناظر دیدنی که دارد متاسفانه به شدت زلزله خیز است و گسل های متعددی را درون خود دارد. گسل های مهمی چون البرز، آبیک، سمنان، تبریز، آستارا، ارومیه، دهشیر، کلمرد از جمله این گسل ها به شمار می آیند.
یکی از معضلاتی که در سال های اخیر از طرف جامعه معماری مطرح شده، رشد بی رویه آسمان خراش ها با نماهای سرتاسر شیشه ای است. قاتلانی که در صدد یک زلزله عظیم نشسته اند تا بلای جان تهران و دیگر کلان شهر های ایران شوند. اما آیا شیشه همیشه اینقدر مشکل ساز خواهد بود؟
تکنولوژی؛ حلقه گم شده نمای ساختمانی در ایران
همانطور که تمام عناصر موجود در طبیعت می توانند در عین مشکل گشا بودن مفید باشند و بالعکس، شیشه نیز این ویژگی را داراست. مشکل معماری ما شیشه نیست بلکه تکنولوژیست. چرا که اگر از شیشه استفاده نکنیم و شیشه بر سر مردم آوار نشود قطعا آجر یا هر متریال دیگری که در نما به کار برده شده باشد، آوار خواهد شد.
پس مشکل کجاست؟ مشکل تکنولوژی ماست. یا بهتر بگویم بی تکنولوژی بودن ساخت و ساز ماست. امروزه در دنیا تکنولوژی و مصالحی که برای یک ساختمان 2 طبقه مورد استفاده قرار می گیرد، قطعا برای یک آسمان خراش به کار برده نخواهد شد.
در حال حاضر در کشور های پیشرفته، علمی با نام بیلدینگ انولوپ وجود دارد که یکی از فعالیت های متخصصین این رشته علمی، تکنولوژی های نمای ساختمان است. در کشور ما هنوز تا رسیدن به این نقطه فاصله ای دور و دراز داریم.
حال که ما این دانش را نداریم لااقل می توانیم با داشتن دانشی مختصر، خطرات احتمالی ناشی از آن را به حداقل برسانیم. یکی از ساده ترین و ارزانترین راه های جلوگیری از آسیب های بیشتر زلزله، استفاده از شیشه های سکوریت است. متاسفانه بسیاری از اجراکنندگان برای کسب سود بیشتر، این هزینه اندک را انجام نمی دهند.
نحوه ساخت شیشه سکوریت
شیشه های سکوریت اینگونه ساخته می شوند که ابتدا به جام شیشه حرارتی بیش از 700 درجه سانتی گراد می دهند. سپس شیشه را به سرعت سرد می کنند که این امر موجب می شود لایه های بیرونی زودتر از لایه های درونی سرد شود. سکوریت شدن شیشه باعث افزایش مقاومت شیشه شده و در هنگام شکست شیشه به قطعات بسیار ریز و غیر قابل آسیب تبدیل می شود. مبلغ انجام سکوریت در برابر ویژگی های مفیدی که شیشه پیدا خواهد کرد واقعا ناچیز بوده و اینکه هنوز افرادی وجود دارند که مایل به پرداخت این هزینه نمی باشند واقعا جای تامل و تاسف دارد.
مورد بعد که هزینه ای به نسبت بالاتر دارد و مکمل شیشه های سکوریت در تامین امنیت افراد است، استفاده از سازه های استاندارد می باشد. در ایران و بسیاری از کشور های جهان در حال حاضر بیشترین حجم سازه های شیشه ای از نوع کرتین وال است. سازه هایی که چارسیک نیز در “چارسیک وال” و برخی سقف های شیشه ای و گنبد های شیشه ای خود نیز استفاده می کند. اما چرا در اوایل این مقاله گفتیم که ایران تکنولوژی آن را ندارد. مگر کرتین وال هایی که در ایران وجود دارد چیزی متفاوت از کرتین وال های اروپاست؟ از نظر نوع متریال شرکت های بزرگ اروپایی صادرات خود به ایران را انجام می دهند و از بابت وجود مصالح مشکل خاصی وجود ندارد.
اما مشکل کجاست؟
باور غلطی که در جامعه ما وجود دارد این است که گمان می کنیم هرچه سازه ای محکمتر و سنگین تر باشد بهتر است. حال آنکه دقیقا همین دو ویژگی در هنگام زلزله بیشترین آسیب را وارد می کند. سیستم های سازه ای نمای شیشه ای در ایران بسیار محکم و با پیچ های متعدد و بعضا جوش های بسیار قوی اجرا می گردند. این کار خود باعث بروز مشکل در مواقع زلزله می گردد. در اروپا معمولا سازه از یک سمت محکم و از سمت دیگر آزاد گذاشته می شود. این امر باعث می شود در لرزش های زلزله، سازه در جا خود بازی داشته باشد و از ویرانی آن جلوگیری به عمل آید.
نمای یونیتایز، نمای شیشه ای ضد زلزله
در این بین شرکت های مطرح این حوزه یکی از قویترین سیستم ها در این مبحث را طراحی و به بازار عرضه کرده اند که با نام نمای یونیتایز شناخته می شود و در کشور ایران نیز به مقدار محدود اجرا شده است. متاسفانه در ایران شرکت هایی که امکان اجرای آن را دارند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد که این امر در کنار قیمت بالای این سیستم ها دو عاملی می باشد که باعث عدم اجرای بیشتر آن ها در ایران شده است.
با استفاده از سیستم های سازه ای و شیشه استاندارد می توان تا حد زیادی جلوی خطرات ناشی از زلزله در ساختمان های شیشه ای را گرفت. اما راجع به این مسئله در ایران، باید با نگاه علمی تری پیش رفت.